Σκέψεις που ακούστηκαν στον πανηγυρικό εσπερινό της εορτής στην ενορία μας

«Ποίοις ευφημιών στέμμασιν,

αναδήσωμεν Πέτρον και Παύλον;»

Σήμερα και αύριο η αγία μας Εκκλησία επιτελεί χαρμόσυνη εορτή και ιερή πανήγυρη, την πάνσεπτη μνήμη των αγίων Αποστόλων της. Σήμερα τιμά τους πρωτοκορυφαίους Αποστόλους της Πέτρο και Παύλο, και μεθαύριο και τους δώδεκα μαζί. Και τους τιμά με ιδαίτερη λαμπρότητα, γιατί από όλα τα αξιώματα ένα είναι το ανώτερο μέσα στην Εκκλησία, ένα είναι το ύπατο αξίωμα, το Αποστολικό. Ο απόστολος Παύλος απαριθμώντας τα πνευματικά αξιώματα και χαρίσματα, θέτει πρώτο το αποστολικό: «ους μεν έθετο ο Θεός εν τη Εκκλησία, πρώτον αποστόλους, δεύτερον προφήτας, τρίτον διδασκάλους και ποιμένας, είτα χαρίσματα ιαμάτων, γένη γλωσσών». (Α΄Κορ, 12, 28).

Η Εκκλησία μας που λέγεται και είναι Αποστολική, ξέρετε πόσες φορές γιορτάζει όλους μαζί τους δώδεκα Αποστόλους, πέρα από την εορτή του καθενός ξεχωριστά; Μία θα πείτε, στις 30 Ιουνίου. Και όμως, τους τιμά 53 φορές. Αφού η Πέμπτη κάθε εβδομάδας είναι αφιερωμένη στην μνήμη των Αποστόλων.

Σήμερα η Εκκλησία μας τιμά ξεχωριστά τη μνήμη δύο εξ αυτών, των Πρωτοκορυφαίων Πέτρου και Παύλου. Όλοι οι απόστολοι δούλεψαν για την οικοδομή της Εκκλησίας. Αλλ’ όπως σε μια οικοδομή υπάρχουν οι πρωτομάστορες, εκείνοι που σηκώνουν το μεγαλύτερο μέρος στο κτίσιμο της οικοδομής, έτσι και στην οικοδόμηση της Εκκλησίας, πρωτομάστορες είναι ο Παύλος και ο Πέτρος. Γι’ αυτό και ο ψαλμωδός λέει: «ποίοις ευφημιών στέμμασιν, αναδήσωμεν Πέτρον και Παύλον, τους διηρημένους τοις σώμασι και ηνωμένους τω πνεύματι, τους θεοκηρύκους πρωτοστάτας; Τον μεν, ως των αποστόλων προεξάρχοντα, τον δε, ως υπέρ τους άλλους κοπιάσαντα;» (Στιχηρό εσπερινού).

Σήμερα θα σταθούμε λίγο περισσότερο στον έναν απ’ τους δύο. Σ’ εκείνον που θεμελίωσε τις περισσότερες Εκκλησίες στην οικουμένη, σ’ εκείνον που είναι το σκεύος της εκλογής, σ’ εκείνον που είναι ο Απόστολος των Εθνών, που αγάπησε το Χριστό όσο κανένας άλλος, που πέταξε σ’ ανατολή και δύση, που περπάτησε όλο τον τότε γνωστό κόσμο κηρύσσοντας Χριστόν εσταυρωμένον. Και αυτός είναι ο μεγάλος Παύλος.

Δεν υπάρχει λέξη και εικόνα, πράγμα και όνομα στη γη, που να εξυμνεί επάξια την ουρανομήκη ζωή του Παύλου. Ο ιερός Χρυσόστομος, που αγαπούσε θερμά τον Παύλο και τον εξύμνησε όσο κανένας άλλος, κάποτε βρέθηκε σε αμηχανία. Πώς λέει να τον ονομάσω; Να ονομάσω την ψυχή του χρυσό και αδάμαντα; Είναι τα πολυτιμότερα που υπάρχουν αλλά δεν αρκούν για να ζυγισθεί η αξία του Παύλου. Και κάπου αλλού λέει: ούτε με πολύτιμα μέταλλα μπορείς να παρουσιάσεις την ατίμητη αξία του Παύλου. Ούτε με πτηνά, τα οικουμενικά του ανοίγματα και ιεραποστολικά του φτερουγίσματα. Ούτε με τους αγγέλους, την ουράνια ψυχή, εκείνου που ανέβηκε μέχρι τρίτου ουρανού.

Από τα θαυμαστά στοιχεία της ζωής του Παύλου, ένα μόνο θα παρουσιάσουμε, που είναι και το μυστικό της θαυμαστής ζωής του.

Όλοι απορούν πώς ένας άνθρωπος μπόρεσε να πάει σε τόσα μέρη, να κηρύξει σε τόσο κόσμο, να ιδρύσει τόσες Εκκλησίες, να γράψει τόσες επιστολές, να υποστεί τόσα μαρτύρια, να πετύχει τόσα πολλά. Το μεγάλο μυστικό της επιτυχίας του, είναι μια λέξη, η λέξη Χάρις. Στην Παλαιά Διαθήκη ίσχυε η λέξη Νόμος. Στη Καινή Διαθήκη τη θέση το νόμου παίρνει η Χάρις. Ο άνθρωπος για να σωθεί έπρεπε ή να εφαρμόσει όλο το νόμο ή να ζητήσει χάρη. Για να εφαρμόσει το νόμο, έπρεπε να είναι αναμάρτητος. Αλλά αναμάρτητος δεν υπάρχει κανένας. Άρα κανένας δε σωζόταν με το νόμο. Ένας δρόμος απέμενε για τη σωτηρία, η Χάρη. Γι’ αυτό ο απόστολος Παύλος λέει: «ου γαρ εστέ υπό νόμον αλλ’ υπό χάριν». Τη σωτηρία δε μας τη χρωστούσε ο Θεός, μας την έδωσε δωρεάν. «Δικαιούμεθα δωρεάν τη αυτού χάριτι» (Ρωμ. 3,2).

Αυτή τη χάρη ο απόστολος Παύλος την έβλεπε σε προσωπικό επίπεδο. Τι ήταν και τι έγινε. Ήταν διώκτης και έγινε απόστολος. Ήταν λύκος και έγινε ποιμένας της Εκκλησίας. Και αυτό το θαύμα το έκανε η Χάρις. Γι’ αυτό ο Παύλος την έβλεπε σαν έκφραση αγάπης προς όλους τους ανθρώπους, αλλά και σαν χαριστική αγάπη στον ίδιο προσωπικά. Για τη χάρη στους ανθρώπους, έλεγε: «Επεφάνη η χάρις του Θεού η σωτήριος πάσιν ανθρώποις». (Τίτ. 2,11). Και για την προσωπική του χάρη: «… και καλέσας με δια της χάριτος αυτού». (Γαλ. 1,15).

Η χάρις είναι δωρεά που δίδεται σε όλους. Άλλοι την δέχονται και άλλοι την απορρίπτουν. Ο Παύλος, αιχμάλωτος τόσων παθών, άκουσε το άγγελμα της χάριτος και λυτρώθηκε. «Και η χάρις αυτού η εις εμέ ου κενή εγενήθη», γράφει. Οι περισσότεροι δεν πιστεύουμε στη χάρη και εξακολουθούμε να παραμένουμε δέσμιοι της αμαρτίας και των παθών μας.

Η χάρις για τον Παύλο ήταν η μεγάλη δύναμη. Ασθενικός ήταν, είχε σκόλωπα που τον βασάνιζε. Παρακάλεσε τον Κύριο να τον απαλλάξει. Και ο Κύριος του απάντησε: «Αρκεί σοι η χάρις μου, η γαρ δύναμις μου εν ασθενεία τελειούται». (Β΄Κορ, 12,9).

Η χάρις κατά τον απόστολο Παύλο είναι και τα ιδιαίτερα χαρίσματα που δίνει ο Θεός στον άνθρωπο. «Ενί δε εκάστω εδόθη η χάρις κατά το μέτρον της δωρεάς του Χριστού» (Εφ, 4,7). Οι ικανότητες, τα δικαιώματα μέσα στην Εκκλησία, είναι χαρίσματα, δωρεές της χάριτος. Και είναι ποικίλα, όπως ποικίλα είναι τα λουλούδια μέσα στον κήπο.

Η χάρις τέλος είναι και ευχαριστία προς το Θεό. Ο απόστολος Παύλος δε μιλάει μόνο για τη χάρη του Θεού προς εμάς, αλλά και για τη χάρη τη δική μας προς το Θεό. Ευχαριστούμε το Θεό για τη σωτηρία μας. Ευχαριστούμε το Θεό για τις νίκες στον πνευματικό μας αγώνα. Ευχαριστούμε το Θεό για τις δωρεές του, για τις τόσες φανερές και αφανείς ευεργεσίες του.

Αγαπητοί μου, ας ζητήσουμε σήμερα από τον απόστολο Παύλο, τον άνθρωπο της χάριτος, να μας δώσει την ευχή του. Και ο απόστολος Παύλος μας δίνει δύο ευχές: η μία αναφέρεται στις περισσότερες επιστολές του: «Χάρις υμίν και ειρήνη από Θεού πατρός και Κυρίου ημών Ιησού Χριστού». Και η άλλη, εκείνη με την οποία κλείνει την Β’ προς Κορινθίους Επιστολή. Η ευχή που ακούμε σε κάθε θεία Λειτουργία: «Η Χάρις του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και η αγάπη του Θεού και η κοινωνία του Αγίου Πνεύματος μετά πάντων υμών». Αμήν.